- การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ (sexual reproduction)
- การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (asexual reproduction)
1.การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ (sexual reproduction) การสืบพันธุ์นี้มักเกิดขึ้นกับสิ่งมีชีวิตชั้นสูง การปฏิสนธิ (fertilization) เป็นกระบวนการที่นิวเคลียสของสเปิร์มหรือตัวอสุจิรวมกับไข่กลายเป็นไซโกต (Zygote) ซึ่งจะเจริญเป็นตัวอ่อนต่อไป การปฏิสนธิมี 2 แบบคือ
1.1การปฏิสนธิภายใน (internal fertilization) เป็นการสืบพันธุ์โดยตัวผู้และตัวเมียจะจับคู่กันแล้วตัวผู้ปล่อยอสุจิเข้าไปผสมกับไข่ในร่างกายของตัวเมีย แล้วเกิดการปฏิสนธิได้เป็นไซโกต (ยกเว้นสัตว์บางชนิด ที่เพศเมียจะปล่อยไข่เข้าสู่ร่างกายของเพศผู้ เช่น ม้าน้ำ) จากนั้นไซโกตก็มีการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสเจริญไปเป็นเอมบริโอซึ่งเอมบริโออาจเจริญภายนอกตัวแม่ เช่น สัตว์ปีกพวกนก ไก่ เป็ด หรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น ตุ่นปากเป็ด ส่วนสัตว์ที่มีการปฏิสนธิแล้วเอมบริโอเจริญเติบโตภายในตัวแม่ จากนั้นจึงคลอดออกมาเป็นตัว สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
1)เอมบริโอเจริญเติบโตในตัวแม่โดยได้อาหารที่สะสมไว้ในไข่ เช่น ฉลาม กระเบน
2)เอมบริโอเจริญเติบโตในตัวแม่โดยได้อาหารจากแม่ทางรก เช่น แมว สุนัข วัว รวมทั้งคน
1.2การปฏิสนธิภายนอก (external fertilization) เป็นการสืบพันธุ์ของสัตว์ที่แยกเพศกันอยู่คนละตัว ส่วนใหญ่เกิดขึ้นกับสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เช่น กุ้ง ปู หรือหอยบางชนิดการปฏิสนธิภายนอกมักเกิดกับสัตว์น้ำ โดยสัตว์ที่ผสมพันธุ์กันต่างปล่อยเซลล์สืบพันธุ์ทั้ง อสุจิและ ไข่ออกมาเป็นจํานวนมาก เซลล์สืบพันธุ์เพศผู้หรืออสุจิจะว่ายและมุ่งตรงไปยังไข่อย่างถูกต้อง เพราะไข่มีสารเคมีเป็นตัวกระตุ้นอสุจิให้เข้าหา ทําให้เซลล์สืบพันธุ์ทั้งสองมีโอกาสได้พบกันมากขึ้น แต่ถ้าไม่พบกัน เซลล์สืบพันธุ์ก็จะสลายตัวตายไปสําหรับสัตว์ที่มีกระดูกสันหลังที่มีการปฏิสนธิภายนอกตัว จะมีการจับคู่กันผสมพันธุ์ในน้ำ ได้แก่ ปลาหลายชนิด กับสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกเช่น กบ คางคก อึ่งอ่าง หลังจากปฏิสนธิแล้วไข่จะกลายเป็นไซโกต ไซโกตจะแบ่งเซลล์แบบไมโทซิสและเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนต่อไป
การปฏิสนธิภายนอกของกุ้งก้ามกราม กุ้งตัวเมียจะจับคู่กับกุ้งตัวผู้ ตัวเมียนอนหงายแล้วเอาด้านล่างของลำตัวประกบกันโดยให้ช่องเปิดเพศผู้ของตัว ผู้ (ตรงตำแหน่งขาเดินคู่ที่ 5) ตรงกับช่องเปิดเพศเมีย (ตรงตำแหน่งขาเดินคู่ที่ 3) จากนั้น ตัวผู้ปล่อยอสุจิและเมือกออกมา ส่วนตัวเมียก็ปล่อยไข่ออกมาเกิดการปฏิสนธิกันส่วนการปฏิสนธิภายนอกของกบ ตัวผู้จะกอดรัดตัวเมียทางด้านหลังไว้แน่น และปล่อยอสุจิออกมาและตัวเมียจะปล่อยไข่ออกมาผสมพันธุ์กันในน้ำ ไข่ที่ได้รับการผสมแล้วจะพัฒนาเป็นไซโกตและพัฒนาเป็นกบเต็มวัยต่อไป2.การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (asexual reproduction) เป็นการสืบพันธุ์ที่ไม่ต้องอาศัยกระบวนการแบ่งนิวเคลียส หรือการปฏิสนธิ โดยเกิดจากเซลล์ของสิ่งมีชีวิตเพียงเซลล์เดียว ตัวอย่างเช่น แบคทีเรียอาร์เคีย พืชบางชนิด และเชื้อรา การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศมีหลายแบบ ได้แก่การสืบพันธุ์นี้มักเกิดขึ้นกับสิ่งมีชีวิตชั้นต่ำ วิธีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศแบ่งได้ ดังนี้
2.1การแบ่งออกเป็นสองส่วนเท่าๆ กัน (binary fission)
2.2การแตกหน่อ (budding)
2.3การงอกใหม่ (regeneration)
2.4การขาดออกเป็นท่อน (fragmentation)
2.5การสร้างสปอร์ (Sporulation)
2.6พาร์ทีโนเจเนซิส (parthenogenesis)
อยากได้การสืบพันธ์ของตุ่นปากเป็ดค่ะ
ตอบลบ